.jpeg)
Заңды жауапкершіліктің ең қатал түрі - қылмыстық жауапкершілік, өйткені ол кез-келген құқық бұзушылық үшін емес, тек қылмыс жасағаны үшін заңмен белгіленген. Қылмыстық істерді қараудың негізгі көзі Қылмыстық Кодекс болып табылады.
Қазіргі қоғамда, өкінішке орай, қылмыс жасаруда. Барған сайын қоғам кәмелетке толмаған адамдарды қылмыстық процестерге тартумен бетпе-бет кездеседі.
Қылмыс жасалған кезде 14 жасқа толған, бірақ 18 жасқа толмаған адамдар кәмелетке толмағандар деп танылады.
Қылмыс жасалған кезде 14 жасқа толған адамдар: кісі өлтіру, денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру, ауырлататын мән-жайлар кезінде денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру, адамды ұрлау, халықаралық қорғауды пайдаланатын адамдарға немесе ұйымдарға шабуыл жасау ,зорлау, жыныстық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері, әлеуметтік, ұлттық,рулық, нәсілдік, таптық немесе діни алауыздық, диверсия, ұрлық, мал ұрлығы, бопсалау, қарақшылық, ауырлататын мән-жайлар кезінде ұрлау мақсатынсыз автокөлікті заңсыз иемдену, ауырлататын мән-жайлар кезінде мүлікті қасақана жою немесе бүлдіру, терроризм, кепілге алу, терроризм актісі туралы көрінеу жалған хабар беру, қаруды ұрлау не бопсалау, есірткіні ұрлау не бопсалау, ауырлататын мән-жайлар кезіндегі бұзақылық, қайтыс болғандардың мәйіттерін және олардың жерленген жерлерін қорлау, Көлік құралдарын жарамсыз ету немесе байланыс жолдары.
Кәмелетке толмағандарға жазаның келесі 13 түрі қолданылады, олардың тек 6-сы қылмыс жасағаны үшін кәмелетке толмағандарға қатысты қолданылуы мүмкін. Бұл айыппұл, белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру, міндетті жұмыстар, түзеу жұмыстары, қамауға алу, белгілі бір мерзімге бас бостандығынан айыру.
Мүмкін жағымсыз, бірақ қажетті білім. Сол себепті ШҚО білім басқармасының «Örken» Шығыс Қазақстан өңірлік білім беруді ақпараттандыру және дамыту ғылыми-әдістемелік орталығы» КММ ШҚО ПД ҚПБ-мен бірлесіп, ПД ҚПБ бөлімінің бастығы полиция полковнигі Р. Т. Байжуменовтың қатысуымен интерактивті сабақ өткізді.
Кәмелетке толмағанға жаза тағайындау кезінде оның өмір сүру және тәрбиелеу жағдайлары, психикалық даму деңгейі, жеке басының басқа да ерекшеліктері, сондай-ақ оған жасы үлкен адамдардың әсері ескеріледі.Кәмелетке толмаған жас жеңілдететін жағдай ретінде басқа жеңілдететін және ауырлататын жағдайлармен бірге ескеріледі. Ауырлығы аз немесе орташа қылмыс жасаған кәмелетке толмаған адам, егер оны түзетуге тәрбиелік ықпал етудің мәжбүрлеу шараларын қолдану арқылы қол жеткізуге болады деп танылса, қылмыстық жауаптылықтан босатылуы мүмкін.